W średniowieczu często zdarzało się, że wraz z uzyskaniem przez miasto praw miejskich oraz – co się z tym wiązało – budową miejskich umocnień, powstawały także pierwsze cechy rzemieślnicze, których członkowie zrzeszali się w bractwa strzeleckie. Niewykluczone, że w Lidzbarku również w średniowieczu powstało takie bractwo. Założony prawdopodobnie w 1301 roku Lidzbark uzyskał prawa miejskie ok. 1326 roku i ponownie w 1410 roku. Być może już wtedy działało w Lidzbarku pierwsze bractwo strzeleckie, którego głównym zadaniem w przygranicznym miasteczku była obrona jego umocnień. Obronę miasta w czasie ataku nieprzyjaciela stanowili jedynie mieszkańcy. Leżący w ówczesnym państwie krzyżackim Lidzbark był narażony na ataki od strony Mazowsza czy Kujaw, szczególnie w okresie wojen polsko-krzyżackich w XV i początkach XVI wieku. Już w latach 50-tych XIV wieku wielki mistrz krzyżacki Winrych von Kniprode (1352 – 1382) nakazał ćwiczenia strzeleckie. W miastach stawiano żerdzie i strzelano do kura, a zwycięzca czyli król kurkowy miał otrzymać od władz miejskich pozłacany łańcuch. W czasie wojen polsko – krzyżackich te nakazy stały się obowiązkiem. Już na początku XVI wieku większość miast wschodniopruskich wprowadziła obowiązek posiadania broni, a także elementów zbroi przez mieszkańców, warunkując tym możliwość bycia jego obywatelem. Wg ordynacji krajowej z 1503 roku, każdy kto posiadał dom i dwór (z reguły posiadali go kupcy i rzemieślnicy) musiał wyposażyć się w blaszany pancerz i kolet, kuszę lub muszkiet. Nie otrzymał obywatelstwa ten, kto nie miał takiego wyposażenia lub nie obiecał radzie miasta, że w określonym terminie zaopatrzy się w odpowiedni sprzęt. Nie mamy jednak informacji z tamtych czasów o istnieniu bractwa strzeleckiego w Lidzbarku. Wiele dokumentów zostało zniszczonych na przestrzeni wieków, w tym także dotyczących historii miasta. Nie wiemy również, czy w czasie I rozbioru Polski działało na terenie Lidzbarka jakiekolwiek towarzystwo strzeleckie. Należy przypuszczać, że jednak nie. Jeszcze w 1789 roku Lidzbark zamieszkiwały zaledwie 802 osoby, a w mieście było jedynie117 drewnianych domów. Rozwój miasta nastąpił dopiero w późniejszym okresie. Według oficjalnych źródeł pierwsze towarzystwo strzeleckie założono w Lidzbarku w 1884 roku. Był to wg dr. Michała Dzimiry (Lidzbark Welski – dzieje miasta 1920 – 1939) Schutzenverein Związek Strzelecki . W skład pierwszego zarządu organizacji weszli: Nosek, Tietz, Krauze i Etter. Obok wymienionych w składzie zarządu, do bractwa należeli jeszcze: Kraszewski, Radig, Waśniewski, Leipholz, Zieblke, Kloss, Kurzyński, Kunter i Geberman. Rok później władze miejskie zatwierdziły statut stowarzyszenia, a jego członkowie wybudowali pierwszą strzelnicę. Fot. Nr 11 Być może podczas rejestracji statutu organizacji zmieniło ono nazwę, gdyż wg Kroniki KBS w Lidzbarku stowarzyszenie nosiło nazwę Victoria Schutzengilde. Wiemy, jakie zadania rząd niemiecki stawiał przed bractwami kurkowymi, warunkując ich powstanie, a były to zadania militarne i germanizacyjne. Czy Victoria Schutzengilde również się z nich wywiązała? Budowa strzelnicy i organizacja zawodów strzeleckich to założone „zadania militarne”, z germanizacją natomiast się nie udało. Po zawieszeniu działalności bractwa w czasie I wojny światowej (1914 – 1918) i powrocie Lidzbarka do Polski działalność stowarzyszenia została wznowiona, ale już na innych zasadach, mimo że pierwsze po I wojnie światowej strzelanie, które odbyło się w 1920 roku zorganizowali jeszcze byli działacze Victoria Schutzengilde. Jednym ze zwycięzców tego strzelania był Paweł Radig. 6 kwietnia 1921 zwołane zostało z inicjatywy hr. Platera – Syberga zebranie założycielskie. Jedenaście dni później, 17 kwietnia, powołano „Towarzystwo Strzeleckie” i uchwalono jego statut. Powołano również pierwszy zarząd „Towarzystwa” w którego skład weszli: – Prezes – mjr Niepokojczycki – Zastępca Prezesa – hr. Plater – Syberg – Sekretarz – Władysław Żuchowski – Zastępca Sekretarza – Feliks Uzikowski – Skarbnik – Kazimierz Ćwikliński – Mistrz Broni – Franciszek Lunk Na tym się jednak skończyło. Przez najbliższe dwa lata brakowało jakiejkolwiek działalności „Towarzystwa”. Nie odbyły się nawet strzelania o tytuł Króla Kurkowego. Dopiero w sierpniu 1923 roku doszło do uroczystego zebrania połączonego z konkursem strzeleckim. Przebieg uroczystości z 20 sierpnia zrelacjonowała „Gazeta Lidzbarska” (nr 28, Lidzbark 2.09.1923, Przebieg uroczystości strzeleckiej). Po pobudce o godz. 8.00 uczestnicy uroczystości wzięli udział w nabożeństwie w kościele p.w. św. Wojciecha. Oficjalne spotkanie odbyło się w hotelu „Pod Trzema Koronami”,gdzie przewodniczący spotkania – kupiec Zygmunt Ścisłowski – przypomniał historię założenia „Towarzystwa”. W spotkaniu obok braci z Lidzbarka udział wzięli także przedstawiciele sąsiednich Bractw z Brodnicy i z Grudziądza, a jednym z zaproszonych gości był starosta Wł. Olszewski. Po spotkaniu odbył się na Placu Hallera koncert, po którym o godzinie 14.00 przy dźwiękach orkiestry wojskowej uczestnicy udali się na strzelnicę. Tam po zaciętej rywalizacji zwyciężył Bronisław Sargalski. Uroczystości trwały przez całą niedzielę i zakończyły się uroczystym balem. Tego dnia przeprowadzono również aukcję, podczas której zebrano 675 tys. marek. Dzięki Zygmuntowi Ścisłowskiemu z zebranych podczas aukcji pieniędzy bractwo przekazało dla najbiedniejszych mieszkańców Lidzbarka kwotę 400 tys. marek. 2 listopada 1923 roku odbyło się kolejne zebranie członków towarzystwa, na którym obecnych było 20 braci. Na zebraniu tym przyjęto dwóch nowych członków. Byli nimi Franciszek Nadgrabski i Bolesław Neumann. Przewodniczący Z. Ścisłowski sformułował zasady działania lidzbarskiej organizacji. W 1923 roku, roku aktywizacji towarzystwa, odbyło się jeszcze jedno spotkanie. 9 grudnia bracia kurkowi debatowali nad sposobem organizacji zabawy karnawałowej. 1 maja 1925 roku członkowie towarzystwa na zorganizowanym spotkaniu oddali hołd jednemu ze swoich kolegów, Kozłowskiemu, który popełnił samobójstwo. Spotkanie obfitowało w wiele wydarzeń. Do grona członków towarzystwa przyjęto Szczepana Zawadzkiego. Brat August Kudert oraz burmistrz miasta M. Rochon stali się członkami honorowymi organizacji. August Kudert, właściciel lidzbarskiej garbarni, ufundował nagrodę przechodnią, order srebrny z łańcuszkiem. Zebranie uchwaliło Dokument Fundacji i Regulamin. O ofiarowaną nagrodę miano od tej pory rywalizować corocznie w maju. Mimo że nagroda była trofeum przechodnim, to jej trzykrotny z rzędu zdobywca miał prawo zachować ją na własność. Zebrani wyrazili również podziękowanie braciom F. Uzikowskiemu i O. Goritzkiemu za adaptację strzelnicy do aktualnych, zwiększonych potrzeb bractwa. Kilka dni później tj. 10 maja nowa strzelnica została uroczyście poświęcona i odbyły się na niej pierwsze zawody o nowy order. Klucze od strzelnicy Prezesowi Zygmuntowi Ścisłowskiemu wręczył Feliks Uzikowski. Pierwszy strzał na przebudowanej strzelnicy oddał burmistrz M. Rochon, dedykując go „Panu Prezydentowi Najjaśniejszej Rzeczypospolitej”. Pierwszym zwycięzcą majowych zawodów został brat Jan Brózda. Jak zwykle przy takich okazjach – tradycyjny już – był wspólny udział w nabożeństwie, przemarsz z orkiestrą przez miasto, a wieczorem zabawa taneczna. 12 stycznia 1926 roku ustanowiono kolejną nagrodę przechodnią. Uchwalony został Dokument Fundacji i Regulamin Nagrody Przechodniej, ofiarowanej KBS w Lidzbarku przez brata Pawła Piotrowskiego w Wąbrzeźnie. Pierwsze zawody o to trofeum odbyły się już 28 czerwca 1926 roku, a wygrał je brat Wiktor Gumiński. Srebrny order był również nagrodą przechodnią. Na własność mógł go zdobyć jedynie czterokrotny z rzędu zdobywca tego trofeum. Podobnie jak w przypadku orderu brata Kuderta nikomu nie udało się zdobyć go na własność. Niedługo później – 3 lipca 1928 roku – kolejny srebrny order ufundowały żony członków lidzbarskiego KBS. Tego samego dnia zdobył go po raz pierwszy brat Stanisław Tessar. Trzykrotnie z rzędu – a taki był regulaminowy wymóg przejęcia orderu na własność – nie zdobył go nikt. Na akcie ustanowienia tego trofeum swe podpisy złożyły: L. Lewandowska, H. Jakubowska, M. Rucińska, A. Rucińska, S. Krzemińska, J. Piotrowska, P. Borowska, E. Dziewierzyńska, C. Ścisłowska, P. Klucznikowa, M. Kamińska, J. Neumannowa i A. Uzikowska. Kolejną nagrodę strzelecką ufundował w październiku 1928 roku brat Feliks Uzikowski. Rywalizowano o nią zawsze w dniu 11 listopada lub dniu zakończenia sezonu strzeleckiego. W 1928 roku zdobył ją Ildefons Lewandowski. W styczniu 1929 roku odbyło się walne zebranie KBS w Lidzbarku. Na nim dokonano wyboru nowego Prezesa stowarzyszenia. Został nim brat Hieronim Ruciński. Niestety już rok później zrezygnował z tej funkcji. Również w styczniu, ale w 1930 roku ponownie Prezesem BKS został Zygmunt Ścisłowski. Na tym zebraniu uhonorowany też został dyplomem za zasługi dla rozwoju stowarzyszenia. Bardzo ważnym dla lidzbarskiej organizacji było spotkanie w dniu 17 listopada 1933 roku. Tego dnia uchwalony został nowy statut bractwa. Określał on cele działania organizacji, sposoby ich realizacji, prawa i obowiązki członków stowarzyszenia. Pełny tekst tego dokumentu stanowi załącznik nr 1niniejszej publikacji. W 1934 roku obchodzono 50-tą rocznicę powstania pierwszego towarzystwa strzeleckiego w Lidzbarku. Uroczyste obchody miały miejsce w dniach 7 i 8 lipca. Program obchodów uświetniło strzelanie o godność Króla Jubileuszowego oraz zabawa taneczna w hotelu „Pod Trzema Koronami”. Fot. Nr 12 Rok później ustanowione zostało jeszcze jedno trofeum strzeleckie, o które walczyć mieli bracia z KBS w Lidzbarku. 29 września 1935 roku jako nagrodę przechodnią zarząd miasta reprezentowany przez burmistrza Sylwestra Parzyboka ustanowił srebrny order z herbem miasta Lidzbarka wraz ze srebrnym łańcuszkiem. Konkursy o to trofeum miały odbywać się w trakcie zawodów sportowych lub podczas ostatnich zawodów strzeleckich w roku. Pierwszy trofeum to zdobył brat Bronisław Klucznik. 3 listopada 1936 roku nowy już Prezes Ildefons Lewandowski razem z sekretarzem Bronisławem Borowskim reprezentując Zarząd KBS w Lidzbarku podpisali notarialną umowę z burmistrzem S. Parzybokiem na mocy, której lidzbarska organizacja przejęła teren strzelnicy nad Jeziorem Lidzbarskim poniżej dzisiejszego Hotelu Parkowego i miała prawo jego zabudowy. Była to dawna strzelnica bractwa strzeleckiego „Victoria Schutzengilde”. Na mocy tej samej umowy KBS odstąpiło miastu nieruchomość przy ul. Piaski na wysokości dzisiejszego Baru u Jagody o powierzchni 18 arów i 29 m2, która była terenem dotychczasowej strzelnicy bractwa. Współcześnie teren dawnej strzelnicy nad jeziorem wykorzystany jest jako plaża miejska, a rekompensatą dla Bractwa było nieodpłatne udostępnienie przez Burmistrza Jana Rogowskiego pomieszczeń przy ulicy Akacjowej 19. Fot. Nr 13 Fot. Nr 14 4 lipca 1937 roku odbyło się niezwykle uroczyste spotkanie, którego głównym punktem było poświęcenie sztandaru bractwa. Na awersie płatu sztandaru umieszczono wizerunek św. Sebastiana – patrona strzelców z ulokowanymi w rogach liśćmi dębowymi na białym tle i napisem Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Lidzbarku założone w 1884 r. Na rewersie natomiast widniała tarcza strzelecka z dwoma karabinami po bokach. Nad tarczą umieszczono strzelecki kapelusz, a w rogach herby: Polski, Województwa Pomorskiego, Zjednoczenia KBS RP i miasta Lidzbarka. Na tym płacie widniał również napis na zielonym tle, stanowiący motto braci kurkowych: Życie Oddamy Ojczyźnie – Honoru Nikomu. Fot. Nr 15 Fot. Nr 16 Ofiarodawcami sztandaru byli: Feliks Uzikowski, Ildefons Lewandowski i Jan Jakubowski. Sztandar miał swoich Chrzestnych, którymi wg przechowywanego w Muzeum OSP w Lidzbarku Dokumentu Fundacji i poświęcenia sztandaru Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Lidzbarku byli: Maria Rucińska, Maria Lniska, Leonarda Lewandowska, Bolesław Neumann, Jan Piotrowski i Franciszek Kamiński. Fot. Nr 17 Fot. Nr 18 Fot. Nr 19 Aktu poświęcenia sztandaru dokonał ks. Alfons Kreft. Aktowi poświęcenia sztandaru towarzyszyło strzelanie o godność Króla Kurkowego połączone z uroczystym otwarciem nowej strzelnicy. Umieszczenie na rewersie sztandaru herbu Zjednoczenia KBS RP świadczy, że lidzbarska organizacja była już w tym czasie członkiem „Zjednoczenia”. Nie wiadomo od kiedy. Cytowana już wcześniej Księga Jubileuszowa (1253 – 1928) Bractwa Kurkowego w Poznaniu zawierająca składy osobowe 122 organizacji strzeleckich skupionych w „Zjednoczeniu” nie wymienia w składzie tej organizacji lidzbarskiego KBS. Znajdziemy natomiast informację o tej przynależności wśród 156 bractw w Roczniku Zjednoczenia KBS RP 1937. Rocznik podaje również skład ówczesnego Zarządu stowarzyszenia. Stanowili go: – Prezes – Ildefons Lewandowski – Sekretarz – Jan Piotrowski – Skarbnik – Jan Jakubowski – Komendant – Jan Krasiński – Strzelmistrz – Wiktor Andrysiak Fot. Nr 20 Fot. Nr 20 a Rocznik podaje również skład Zarządu założonego w 1928 roku Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Działdowie: – Prezes – Józef Dzięcioł – Sekretarz – Feliks Piskorski – Skarbnik – Jan Jacental – Komendant – Kazimierz Olszewski – Strzelmistrz – Franciszek Olejniczak Fot. Nr 21 Fot. Nr 22 Wracając do prastarych tradycji sięgających jeszcze średniowiecza, na walnym zebraniu KBS w Lidzbarku w dniu 23 stycznia 1938 roku uchwalono regulamin zawodów przyznający nagrody pieniężne dla trzech najlepszych strzelców w ciągu sezonu. W repertuar zawodów dających prawo do zdobycia nagrody pieniężnej wchodziły strzelania o godności: króla majowego, orderu przechodniego Pań, orderu przechodniego brata Kuderta, Króla Kurkowego, króla żniwnego i pozostałych orderów przechodnich. Nagrody opiewały na 17 zł za pierwsze miejsce, 13 zł za drugie i 10 zł za miejsce trzecie. Po 1937 roku Zarząd KBS w Lidzbarku przedstawiał się następująco: – Prezes – Ildefons Lewandowski – Wiceprezes – Bolesław Neumann – Sekretarz –Jan Jakubowski – Zastępca sekretarza – Bronisław Borowski – Skarbnik – Michał Zastawny – Komendant – Jan Krzemiński – Strzelmistrz – Leon Lniski – Radni – Henryk Schweitrieg – Bronisław Klucznik Fot. Nr 23 Ten skład nie zmienił się do wybuchu II wojny światowej. 24 listopada 1938 roku rejestracja KBS w Lidzbarku została przeniesiona do rejestru stowarzyszeń i związków Urzędu Wojewódzkiego Warszawskiego (pod nr 1802), wcześniej stowarzyszenie zarejestrowane było pod nr 178 przez Urząd Wojewódzki Pomorski. Ówczesne bractwo liczyło 32 członków. Nosili oni obowiązkowe stroje: ciemnozieloną marynarkę, czarne spodnie, ciemno-zielony kapelusz z białym piórem oraz biały krawat. Fot. Nr 24 Fot. Nr 25 Fot. Nr 26 Wszystkie ufundowane srebrne ordery i trofea w ilości 146 sztuk bracia kurkowi z Lidzbarka postanowili przekazać na rzecz Funduszu Obrony Narodowej (FON). Stało się to w maju 1939 roku. Uroczystość zgodnie z tradycją rozpoczęto nabożeństwem w kościele pw. św. Wojciecha. W pochodzie przez miasto na strzelnicę, obok lidzbarskich udział wzięli także bracia z sąsiednich Działdowa i Brodnicy. Uroczystość zakończyło strzelanie o godność Króla Kurkowego. Kim byli działacze i bracia kurkowi lidzbarskiego stowarzyszenia? Wielu z nich bądź ich ojców było członkami Rady Ludowej i Straży Ludowej, które w czasie powrotu Lidzbarka w polskie granice pełniły istotną rolę nie tylko utrzymania porządku w okresie braku jakiejkolwiek władzy. Osobiście członkami SL byli: Władysław Żuchowski , Franciszek Lunk i Bronisław Tessar. Później większość braci kurkowych było członkami Rady Miejskiej, biorąc udział w pracach na rzecz miasta Lidzbarka. Najliczniejszą grupą w gronie braci kurkowych stanowili kupcy i przedsiębiorcy prywatni. Stanowli oni nie tylko trzon lidzbarskiego KBS, ale również czołówkę życia gospodarczego i społecznego w mieście. Znajdujemy tu takie nazwiska jak: Zygmunt Ścisłowski, August Kudert, Józef Kołecki, Hieronim Ruciński, Alojzy Kozicki, Władysław Krukowski, Gustaw Waleszkowski, Leon Lniski czy Wiktor Gumiński. Ta lista z całą pewnością nie jest pełna. Drugą grupę stanowili rzemieślnicy i drobni przedsiębiorcy, szczególnie budowlani jak Władysław Żuchowski i Feliks Uzikowski. Wśród rzemieślników wymienić możemy Bronisława Sargalskiego (kowal), Pawła Radiga (kominiarz), Bronisława Borowskiego (rzeźnik), Ildefonsa Lewandowskiego (krawiec) czy Henryka Schweitriega (zegarmistrz). Byli również i urzędnicy, a wśród nich Jan Jakubowski – rendant kasy miejskiej, Wiktor Andrysiak – leśniczy, a także Alojzy Kamiński – dyrektor Banku Ludowego. Widzimy tu więc cały przekrój społeczny lidzbarskich elit okresu międzywojennego. Bractwo odegrało ogromną rolę w życiu kulturalnym i społecznym Lidzbarka. Organizowano liczne festyny i imprezy strzeleckie, bracia uczestniczyli w pracach władz miasta, byli obecni w czasie świąt państwowych i kościelnych. Okres II wojny światowej oraz ustrój powojenny spowodowały zanik jakichkolwiek działań członków Bractwa. Wojna, okupacja i system ustrojowy uniemożliwiały zrzeszanie się w organizacje strzeleckie, a dawne idee patriotyczne i mieszczańskie zostały stłamszone i często wyśmiewane. Po trudnych dla bractw strzeleckich czasach PRL-u bractwo kurkowe w Lidzbarku reaktywowano w 1999 roku. Próbę reaktywacji podjął Krzysztof Główczyński, który 9 grudnia 1999 roku zorganizował pierwsze zebranie założycielskie. Wg uchwały nr 3 zebrania Komitet Założycielski stanowili: Krzysztof Główczyński, Marek Kalisz, Jerzy Linkner, Radosław Przybylski i Franciszek Szczepaniak. Fot. Nr 27 Fot. Nr 28 Już 19 lutego 2000 roku członkowie reaktywowanego Bractwa zorganizowali pierwszy wielki bal. Fot. Nr 29 Dwa miesiące później – 18 kwietnia 2000 roku uchwalony został statut Bractwa (stanowi Załącznik nr 2). Hołdując tradycji, przyjęto taką samą nazwę jak w okresie międzywojennym czyli Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Lidzbarku oraz dokonano wyboru władz organizacji. W skład zarządu weszli: – Prezes – Krzysztof Główczyński – Wiceprezes – Jerzy Linkner – Wiceprezes – Piotr Heród – Sekretarz – Jerzy Wisiński – Skarbnik – Marek Kalisz – Komendant – Franciszek Szczepaniak – Ławnicy – Jan Wypych – Józef Sobiesierski Wybrano także Komisję Rewizyjną w składzie: – przewodniczący – Andrzej Wiśniewski – członkowie – Piotr Ławicki – Marian Jarzynka oraz Sąd Honorowy: – przewodniczący – Jerzy Stachowski – członkowie – Marek Gątkowski – Andrzej Marchlewicz Pełną listę członków KBS w Lidzbarku stanowi Załącznik nr 3 do niniejszej publikacji. Początkowe założenia nieco różniły się od obowiązującej ustawy o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989, co zostało skorygowane w czasie rejestracji sądowej obowiązującego do dzisiaj statutu KBS Lidzbark. Uznano, że przyjęcie do Bractwa każdego nowego członka nie może być łatwe. Kandydat musi mieć dwóch wprowadzających spośród aktualnych członków, którzy biorą odpowiedzialność za nowicjusza. Dodatkowym „sitem” jest konieczność jednomyślnego głosowania pozostałych członków Bractwa za przyjęciem nowo wstępującego. Na zebraniu postanowiono również, ze Bractwo będzie liczyć 30 osób i będzie organizacją elitarną. Ustalono także wzory mundurów polowych i reprezentacyjnych. Mundury polowe mają prosty wzór i ozdobione są srebrną oznaką kura, większą na czapce i mniejszą na kołnierzyku. Kształt kura wzorowany jest na przedwojennych oznakach kura. Mundur reprezentacyjny składa się z ciemno-zielonej marynarki wykończonej czarnymi stójkami i mankietami, czarnych spodni z lampasami oraz czarnego kapelusza ozdobionego srebrną oznaką kura. Fot. Nr 30 Fot. Nr 31 Kolejne zebranie odbyło się 8 czerwca 2000 roku. Było zebraniem walnym, na którym jedną z najważniejszych uchwał była uchwała o przystąpieniu do Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP. Akces KBS w Lidzbarku został przez Zjednoczenie przyjęty. W tym czasie stowarzyszonych w Zjednoczeniu było 77 Bractw. Parę lat później – 13 stycznia 2013 roku Bractw zrzeszonych w 10 okręgach Zjednoczenia było już 118. KBS Lidzbark należy do Okręgu Pomorskiego, którym kierował wówczas Tomasz Winnicki. W Okręgu Pomorskim (jednym z trzech największych) skupionych było 15 Bractw. Na początku kwietnia 2001 roku przez trzy dni gościła w Lidzbarku delegacja z zaprzyjaźnionego z Lidzbarkiem miasta niemieckiego Oebiesfelde. W skład delegacji wchodziła 6-osobowa grupa braci z zaprzyjaźnionego „Schutzengilde Oebiesfelde” z Królem Kurkowym Jurgenem Lendtem na czele. Z tej okazji zorganizowano zawody strzeleckie oraz piknik dla rodzin brackich. Kontakty z zaprzyjaźnionym stowarzyszeniem strzeleckim z Niemiec przybrały odtąd charakter stałej współpracy. Część z lidzbarskich braci odznaczona została okolicznościowym medalem z okazji 150-lecia bractwa niemieckiego. Duże znaczenie dla lidzbarskich braci miał dzień 20 lipca 2002 roku. Tego dnia odbyła się uroczystość nadania i poświęcenia sztandaru Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Lidzbarku. Sztandar zaprojektował brat Marek Raczyński, a wykonawcą była jedna z lidzbarskich hafciarek. Fundatorami sztandaru byli członkowie Bractwa, osoby prywatne, a także lidzbarskie zakłady i instytucje. Sztandar nawiązuje do wizerunku przedwojennego sztandaru. Awers sztandaru, tym razem na zielonym tle, zawiera w centrum tarczę strzelecką ze skrzyżowanymi dwoma sztucerami, otoczoną gałązkami z liśćmi wawrzynu i napisem: Kurkowe Bractwo Strzeleckie. Pod spodem, na szarfie, widnieje napis Lidzbark, a pod nim data 2002. W rogach płatu sztandaru umieszczono gałązki z liśćmi dębowymi. Rewers sztandaru przedstawia wizerunek czerwonego krzyża maltańskiego, na którego ramionach umieszczono napis: Bóg, Honor, Ojczyzna, Braterstwo. W środku krzyża umieszczono trzy daty: 1984, 1929, 1999 otoczone wieńcem laurowym. Pomiędzy ramionami krzyża, na białym tle, znalazły się herby: Polski, Lidzbarka, Zjednoczenia oraz KBS w Lidzbarku (srebrny kur, taki sam jak na mundurach na czerwonym tle). Fot. Nr 32 Na mszę w kościele p.w. św. Wojciecha przybyły delegacje z piętnastu zaprzyjaźnionych bractw, a także 11-osobowa delegacja z Oebiesfelde. W kazaniu podczas nabożeństwa ks. Marian Kruszona nawiązał do hasła widniejącego na sztandarze. Po poświęceniu sztandaru goście wraz z członkami lidzbarskiej organizacji przemaszerowali ulicami Lidzbarka w kierunku odbudowanej z prywatnych składek i nowo otwartej strzelnicy, usytuowanej w dawnym wyrobisku pożwirowym. Przemarsz odbył się w asyście orkiestry i przy wielu wystrzałach z zabytkowych pistoletów. Mieszkańcy Lidzbarka mogli zobaczyć nie tylko lidzbarskich braci w mundurach, ale również braci z innych miast ubranych również w stroje historyczne. Po prezentacjach oraz mowach powitalnych rozpoczęły się zawody strzeleckie z broni małokalibrowej do kura o puchar burmistrza miasta Lidzbarka – Jana Rogowskiego. Imprezę zakończył raut strzelecki. Fot. Nr 33 Fot. Nr 34 Lidzbarscy bracia działają bardzo aktywnie biorąc udział w imprezach patriotycznych, społecznych i charytatywnych. Bractwo zawsze odgrywało i odgrywa ogromną rolę w życiu kulturalnym i społecznym Lidzbarka. Bierze udział w organizowaniu licznych festynów i imprez strzeleckich, bracia uczestniczą w pracach władz miasta, są obecni na uroczystościach w czasie świąt państwowych i kościelnych. Dzięki przychylności władz miasta lidzbarskie Kurkowe Bractwo Strzeleckie dysponuje dziś własną siedzibą i własną strzelnicą. W budowie, rozbudowie i urządzaniu tych obiektów uczestniczyli bracia nie tylko finansowo, ale w ogromnej mierze wykonując wiele prac własnymi rękami. Nie sposób tu dziś wymienić wszystkich z imienia i nazwiska. Misją brackiej działalności jest: pielęgnowanie tradycji narodowych, patriotycznych, historycznych Rzeczpospolitej Polski, zgodnie z hasłem naszych dziadów „Bóg, Honor, Ojczyzna”, wychowywanie członków w poczuciu obywatelskiego obowiązku wobec Ojczyzny, przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, działalność wspierająca, działalność charytatywna, na rzecz osób niepełnosprawnych, działalność w lokalnych wspólnotach, aktywność społeczna, a także na rzecz integracji europejskiej i rozwijaniu kontaktów międzynarodowych i współpracy. Bardzo ważnymi zadaniami są także podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowych, pielęgnowanie polskości, rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, a także wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej i sportu. Bractwo Strzeleckie w Lidzbarku uczestniczy w imprezach okolicznościowych oraz wspiera i organizuje akcje charytatywne. Co roku zaprasza na strzelnicę młodzież oraz przedstawicieli zakładów pracy i instytucji działających na terenie miasta na zawody strzeleckie.(fragment skopiowałam z trzeciego rozdziału, ponieważ tam zupełnie nie pasował do kontekstu) Aktywność lidzbarskich braci podkreślają w tym okresie ich częste i różnorodne spotkania. Lidzbarzacy byli z rewizytą w Oebiesfelde, na spotkaniu w Zamku Królewskim w Warszawie. Brali także udział w XIV Europejskim Spotkaniu Strzeleckim EGS w Voclabruck (Austria) w końcu sierpnia 2003 roku. Obecność lidzbarskiej delegacji na tak prestiżowej imprezie miała miejsce po raz pierwszy. W zawodach rywalizowało kilka tysięcy strzelców. Tu po raz pierwszy tytuł Europejskiego Króla Kurkowego EGS wywalczył Polak – Roman Rybacki z Rawicza. Fot. Nr 35 Fot. Nr 36 Fot. Nr 37 Fot. Nr 38 Najważniejszym sprawdzianem umiejętności organizacyjnej lidzbarskiego bractwa było zorganizowanie XII Kongresu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 2-3 października 2009 roku, z udziałem największej ilości gości. Okazją do zorganizowania Kongresu w Lidzbarku była 70 rocznica pobytu Generała Władysława Andersa w Lidzbarku. Przybył on do Lidzbarka 8 sierpnia 1939 roku by na czele Nowogródzkiej Brygady Kawalerii bronić nadgranicznego pasa w rejonie Lidzbarka i Działdowa o długości 32 km. Było to zachodnie skrzydło 20 Dywizji Piechoty, która broniła tzw. „pozycji mławskiej”, a którą Niemcy w 1939 roku nazwali „festung Mlawa”. Żołnierze gen. Andersa zbudowali sześć schronów wraz z linią rowów i zasieków. Jeden z nich przy obecnej ul. F. Chopina został odrestaurowany, a jego otwarcia dokonano 8 sierpnia 2009 roku. Odsłonięta została również tablica pamiątkowa na budynku MGOK w Lidzbarku. Tradycyjnie uroczystości Kongresu Zjednoczenia rozpoczęły się nabożeństwem, aby po przemarszu ulicami miasta przenieść się na strzelnicę. W Lidzbarku kadencję Króla Kurkowego Zjednoczenia na lata 2006-2009 zakończył brat Lech Biegański. Po zaciętej rywalizacji tytuł Króla Kurkowego Zjednoczenia wywalczył brat Władysław Smółka z KBS w Ostrowie Wlkp. Fot. Nr 39 W 2009 roku KBS w Lidzbarku liczyło 27 członków zaprzysiężonych oraz 4 kandydatów. Tego samego roku uzyskało status organizacji pożytku publicznego. Obok Zjednoczenia KBS RP należy również do Rady Forum Liderów Organizacji Pozarządowych Powiatu Działdowskiego. Lidzbarskie KBS jest jedynym stowarzyszeniem tego typu w Województwie Warmińsko – Mazurskim. Fot. Nr 40