Czasy średniowiecza stanowią dość burzliwy okres w dziejach Europy. Każde nowo powstałe miasto potrzebowało ochrony, od wałów ziemnych poczynając, poprzez palisady, a na murach obronnych i fortyfikacjach kończąc. Jednakże budowle obronne wspomagające obronę miast miałyby niewielkie znaczenie bez udziału samych mieszkańców. Obowiązek samoobrony był kluczowy w czasie zagrożenia, dlatego zaistniała konieczność nauczenia mieszczan posługiwania się bronią. Mieszkańcami miast obok rolników byli najczęściej rzemieślnicy i kupcy. To przede wszystkim oni zaczęli się zrzeszać w bractwa czy też towarzystwa stanowiące początek późniejszych bractw strzeleckich. Od samego początku organizacje te powoływano z myślą o czynnej obronie miasta w razie zagrożenia. W średniowiecznej Europie owe bractwa najczęściej powoływały władze miejskie, a organizacje te były silnie związane z miejscem ich działania. W ogromnej większości miały one charakter paramilitarny, a ich zasięg był ponadcechowy. Z czasem udział w nich stawał się obligatoryjny. Miasta, szczególnie na zachodzie Europy, rozwijały się dynamicznie, a toczone w nich życie gospodarcze organizowano w systemie cechów i gildii kupieckich. Oparte na nich bractwa strzeleckie objęły prawie cały obszar Europy. Najstarsze bractwa powstawały w czasach rozpowszechniania się łuku i kuszy jako broni strzeleckiej. Nie tylko władze miejskie były inicjatorem powstawania bractw i towarzystw strzeleckich. Dość często rolę tę pełnił również władca lub pan danej ziemi. Bywali nimi również biskupi kościoła rzymsko-katolickiego, którzy także byli posiadaczami ziemskimi wraz z leżącymi w ich dobrach miastami. Tam dość często bractwa tworzone były z inicjatywy duchownych, w tym również na bazie męskich bractw modlitewnych, a jako patrona wybierano najczęściej Najświętszą Marię Pannę, św. Piotra, św. Huberta, św. Jerzego czy patrona strzelców – św. Sebastiana. W wielu nazwach bractw strzeleckich występuje nazwa bractwa kurkowego. Nawiązuje ona do celu ćwiczeń strzeleckich, jakim najczęściej był kogut, zwany wówczas również kurem. Początkowo strzelano do żywego ptaka, by z czasem zastąpić go drewnianym odpowiednikiem. Od niego właśnie wzięła się nazwa bractw strzeleckich zwanych odtąd bractwami kurkowymi. Fot. Nr 1 Niektóre bractwa, szczególnie na zachodzie Niemiec obierały sobie za cel ćwiczeń strzeleckich również i inne ptaki – np. papugę. Ten niewątpliwy wpływ wojen krzyżowych miał miejsce np. w Kolonii czy Hannowerze, ale także w duńskim Aalborgu, czy obecnej stolicy Szwajcarii – Bernie. Wiele z bractw strzeleckich jako celu swych ćwiczeń używało jednak tarcz. Zdarzało się, że stanowiły one dzieła sztuki, bowiem zdobiono je rzeźbiarskimi lub malarskimi dekoracjami. Ich tematyka też była różnorodna – żartobliwa lub poważna – patriotyczna czy religijna. Pierwsze bractwo strzeleckie powstało prawdopodobnie w 1007 roku w Hallstadt k/ Bambergu w Niemczech, kolejne rozwinęły się dość szybko w północnej Francji, Flandrii i oczywiście na zachodzie Niemiec. Powoływano je przede wszystkim w celu organizacji miejskiej obrony. Od ich umiejętności zależało wówczas bezpieczeństwo miast. Nowo powstałe stowarzyszenia zaczęły szybko zyskiwać poparcie władz, gdyż wzmacniały one obronność państwa. Z czasem uznając ich wysoką użyteczność, władcy nadawali im różnego rodzaju korzystne przywileje zachęcające do ćwiczeń strzeleckich. Bractwa powstawały również na ziemiach polskich. Już w XIII wieku organizowano turnieje strzeleckie, w których brały udział miejskie cechy i organizacje ponadcechowe. Pierwsze bractwa strzeleckie powstały na przełomie XIII i XIV wieku. Powstanie pierwszych w Polsce bractw strzeleckich datuje się na rok 1253 w Poznaniu,1258 rok w Krakowie i 1286 rok w Świdnicy,a w kolejnych latach także w innych miastach. Do lokowanych na prawie magdeburskim miast przybywali osadnicy z Zachodu, przenosząc tu swoje obyczaje i rozrywki. Tu również strzelano początkowo z łuków, później z kusz i broni palnej. Kolejne bractwa strzeleckie powstawały w miastach i większych wsiach na przestrzeni XIV, XV i XVI wieku. Fot. Nr 2 Inicjatywy ich powstania wyzwoliła potrzeba ochrony przed najazdami, początkowo Tatarów, a później Kozaków, którzy grabili wsie i miasteczka. W ten sposób w Polsce zrodziły się bractwa kurkowe, których pierwszym zadaniem była ochrona przydzielanych im najczęściej odcinków fortyfikacji w mieście. Bez względu na to czym zajmowali się członkowie bractwa, kowalstwem, piekarstwem czy krawiectwem, musieli nauczyć się władać bronią od łuku aż po broń palną. Podobnie jak w Europie Zachodniej, również w Polsce władze zarówno świeckie jak i duchowne obdarzały bractwa i zwycięzców kurkowych zmagań różnymi przywilejami. Nagradzano ich gotówką, często zwalniano z podatków i ceł. W XVI wieku rajcy krakowscy uchwalili zwolnienia z podatków miejskich króla kurkowego, a w 1635 roku król Władysław IV uwolnił króla kurkowego od wszelkich podatków i ceł na okres roku. Ten przywilej utrzymał się przez 120 lat, w 1765 roku zamieniono go na nagrodę pieniężną w wysokości 3000 złp. Nauka strzelectwa oprócz umiejętności obronnych rozwijała również patriotyzm. W razie potrzeby bracia kurkowi nie szczędzili własnej krwi w obronie swych miast. Przykład może stanowić postawa braci kurkowych z Poznania, którzy w czasie najazdu szwedzkiego w 1655 roku mimo zdrady i kapitulacji szlachty pod Ujściem, przy ogromnej przewadze wroga, dzielnie bronili murów miejskich. Ponieśli znaczne straty. Wielkim patriotyzmem i umiłowaniem Ojczyzny wykazali się także bracia kurkowi z Warszawy, którzy w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku bronili wieży kościoła Bernardynów przed wojskami rosyjskimi. Zginęli wszyscy, kończąc w tak chwalebny sposób działalność bractwa. Po rozbiorach losy bractw strzeleckich potoczyły się różnymi drogami. Ich działalność w zaborze rosyjskim i w początkowym okresie w zaborze austriackim została całkowicie zakazana. Z czasem bractwa zaczęły w tych regionach powstawać ponownie i miały wówczas najwięcej swobody. Już w latach 30-tych XIX wieku reaktywowano Towarzystwo Strzeleckie Krakowskie i prastare Krakowskie Bractwo Kurkowe. Również we Lwowie wznowiło działalność Mieszczańskie Towarzystwo Strzeleckie. W 1884 roku otrzymało ono nawet w darze od cesarzowej szarfę do swego sztandaru. Natomiast w zaborze pruskim wyznaczono bractwom strzeleckim zadania militarne oraz całkowicie im obce zadania germanizacyjne, dlatego pozwalano także na powstawanie nowych bractw, ale starano się, aby dominowali w nich Niemcy. Nie do końca jednak udało się władzom pruskim zrealizować założone zadania germanizacyjne. Bracia kurkowi pozostali polskimi patriotami. Jako członkowie jedynej legalnej, cywilnej i uzbrojonej organizacji czynnie włączyli się do Powstania Wielkopolskiego. Byli to bracia kurkowi z Poznania, Wrześni i innych wielkopolskich miast. Nowe możliwości stworzyło braciom kurkowym odrodzenie się w 1918 roku polskiej państwowości. Powstało wtedy wiele towarzystw strzeleckich i bractw kurkowych. Przywracano dawne polskie tradycje i obyczaje. Bractwa tworzyli patrioci, głównie powstańcy z powstań Śląskich i z powstania Wielkopolskiego. Do nich dołączyli weterani wojny polsko – bolszewickiej z 1920 roku. W tej wojnie bohaterstwem i patriotyzmem popisali się bracia z Warszawskiego Bractwa Kurkowego oraz ponownie bracia kurkowi z Wrześni. Pierwsi wzięli udział w obronie stolicy przed bolszewikami. Wrześniacy natomiast jako jedni z pierwszych walczyli w szeregach Wrześniowskiej Legii Ochotniczej nad Wisłą. Postępy w rozwoju sztuki wojennej, broń palna czy zmiana charakteru obwarowań miejskich sprawiły, że rola bractw kurkowych jako obrońców miasta straciła na znaczeniu. Stało się to w XVII wieku. Osłabienie pierwotnych i wręcz statutowych funkcji bractw strzeleckich nie oznaczało kresu ich działalności. Bractwa nadal doskonaliły się w strzeleckich umiejętnościach, a głównym celem działalności stało się podtrzymywanie dawnych tradycji oraz organizowanie spotkań, które mogłyby je popularyzować. Spotkania miały różny charakter, często były to zabawy ludowe przeznaczone dla jak najszerszego kręgu odbiorców, które miały na celu krzewienie patriotyzmu i działanie na rzecz społeczności miejskiej. Bractwa zaczęły wypracowywać własne formy działalności statutowej, własne obyczaje i tradycje. Wydawać by się mogło, że zmieniające się warunki zaprzeczają dalszej działalności bractw strzeleckich, że stają się one anachronizmem. Nic bardziej mylnego, bowiem nawet w XIX wieku zaobserwować można ich prawdziwy renesans na zachodzie Europy, głównie w Niemczech, Francji, Belgii i Holandii. Bractwa zaczęły nie tylko rywalizację między sobą, ale również współpracę. Ich działalność coraz bardziej zmierzała do zjednoczenia. W 1861 roku powstał Związek Niemieckich Bractw Strzeleckich (Deutschen Schutzenbund). Działający w Niemczech do dnia dzisiejszego Związek Niemieckich Historycznych Bractw Strzeleckich (Bund der Historischen Deutschen Schutzenbruderschaften – BHDS) powstał pod koniec lat 20-tych XX wieku. Powstawać zaczęły także inne związki krajowe. Jednak do zjednoczenia europejskiego dojść mogło dopiero po II wojnie światowej. Idee zjednoczeniowe bractw kurkowych zaczęły krystalizować się także w Polsce. Szczególnie liczne były bractwa kurkowe w Wielkopolsce i właśnie w tym regionie rozpoczęły się działania na rzecz zjednoczenia. 7 sierpnia 1922 roku w Poznaniu odbył się I Zjazd Delegatów Bractw Strzeleckich Zachodnich Ziem Polskich. Spotkali się przedstawiciele 122 towarzystw strzeleckich reprezentujących 7300 członków pochodzących w ogromnej większości z byłego zaboru pruskiego. Zdecydowali oni o powołaniu Zjednoczenia Bractw Strzeleckich. Zjazdowi przewodniczył radca miasta Poznania – Nowicki , a prezesem został dr Zygmunt Głowacki z Poznania. Fot. Nr 3 Na Zjeździe przyjęto oznakę Zjednoczenia, którą był „krzyż w srebrze i gwiazda symbolizująca zmartwychwstanie Polski”. Rok później czyli na II Zjeździe i jednocześnie I Kongresie Zjednoczenia Bractw Strzeleckich opublikowany został statut zjednoczenia, który dopuszczał udział we wspólnej organizacji nie tylko bractw z województw poznańskiego i pomorskiego, bowiem właśnie na Kongresie do Zjednoczenia przystąpił także Pomorski Związek Bractw Strzeleckich, a Zjednoczenie zmieniło nazwę na Zjednoczenie Bractw Strzeleckich Rzeczpospolitej Polskiej. I Kongres Zjednoczenia obradował w dniach od 30.08. do 4.09. 1924 r w Poznaniu .Obecni byli również reprezentanci górnośląskich bractw strzeleckich, którzy także wznowili działalność bractw z chwilą gdy Górny Śląsk powrócił w granice Polski. Na zjeździe tym utworzone zostały cztery okręgi, a mianowicie: Poznański, Pomorski, Bydgoski i Śląski. Jedna z uchwał Kongresu zakazywała noszenia medali pamiątkowych zdobytych na Zjazdach lub w bractwach w latach niewoli i złożenie insygniów niemieckich darowanych przez królów pruskich i cesarzy niemieckich do archiwum. Zjazd ustalił liczbę członków Zarządu Zjednoczenia na 11 osób. Zmieniono także oznakę Zjednoczenia na „Krzyż Maltański przepasany kuszą strzelecką, mający w opromieniowaniu kordelas i sztucer”. W strzelaniu z okazji Zjazdu udział wzięło 752 strzelców, którzy oddali13 691 strzałów. Pierwszym królem strzelców Zjednoczenia został Józef Lipiński z Mikołowa. Fot. Nr 4 26 września 1925 roku kolejny zjazd Zjednoczenia obradował w Bydgoszczy, a IV zjazd w dniu 1 sierpnia 1926 roku w Żorach. Miał on uświetnić pierwsze strzelanie na Śląsku oraz jubileusz 150-lecia bractwa strzeleckiego w Żorach. Na Zjeździe tym uchwalono m.in., że pismo stowarzyszenia „Proporzec” mają abonować dla wszystkich członków wszystkie bractwa Zjednoczenia. Poświęcono również sztandar Zjednoczenia. Jak wyglądał? Na awersie płatu sztandaru umieszczono herb Wielkopolski, a nad nim herby Pomorza, Kujaw i Śląska. Pod herbami znajdował się napis Zjednoczenie Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej oraz daty: 1922 i 1924. Na rewersie natomiast orzeł Polski i napis W jedności siła, a w rogach płatu sztandaru umieszczono herby miast-stolic pierwszych okręgów: Poznania, Bydgoszczy, Grudziądza i Katowic. Fot. Nr 5 V Zjazd Zjednoczenia zwołano 13 sierpnia 1927 roku w Grudziądza. Jego obrady koncentrowały się na dalszym rozszerzeniu działalności na cały kraj. Po raz pierwszy w Zjeździe udział brali delegaci w kontuszach z miasta Lwowa. Widocznym objawem tego była zmiana nazwy na Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej. Zebranie delegatów przyjęło dla Króla Kurkowego łańcuch pozłacany, ofiarowany Zjednoczeniu przez pierwszego Króla Kurkowego brata Józefa Lipińskiego z Mikołowa. Znacznym sukcesem zarządu był akces do Zjednoczenia Krakowskiego Towarzystwa Strzeleckiego. Kolejne zjazdy odbywały się już w poszczególnych bractwach.Na VI Zjeździe w Poznaniu, który odbył się w dniu 25 marca 1928 roku, przyjęto nowy regulamin strzelniczy i podzielono teren na okręgi. W związku z rezygnacją Zygmunta Głowackiego z funkcji prezesa Zjednoczenia KBS RP w Poznaniu w dniu 21 kwietnia 1929 roku odbył się Nadzwyczajny Zjazd Delegatów. Nowym prezesem Zjednoczenia został Jan Łuczak z Poznania, a brata Zygmunta Głowackiego mianowano prezesem honorowym. Również w Poznaniu odbył się VII Zjazd Zjednoczenia. Miało to miejsce 23 czerwca 1929 roku. Na Zjeździe przeprowadzono zmiany w statucie, a ciekawostką było przyjęcie na wniosek bractwa bydgoskiego, marsza Kurkowych Bractw Strzeleckich. Hej, Bracia wraz - szeregiem broń przy broni! A z piersi naszych żywy stanie mur: Jak ojców kord. tak Polskę dziś zasłoni Z braterskich strzelb piorunów gromki chór. Wszak z hufca strzelców zastęp wnet gotowy, By za Ojczyznę w święty ruszyć bój, Obrońców ziemi wzbudzić zapał nowy I mundur zmienić na obrońców strój. Ref. Po wieków wiek strzeleckie oko, dłoń To straż, to tarcz, to dla Ojczyzny broń. Gdy w dziejów mroku życie Polski gasło, Krew bohaterów sączył srogi wróg, W bractwie strzeleckim żyło wieczne hasło; Hej! W broni palnej szukaj zbawczych dróg! I pierzchnął wróg z Ojczyzny zmartwychwstałej, Rozprysła się kajdanów twarda stal, Więc ojców wzorem i dla ojców chwały Do oka broń i mierz i cel i pal. Ref. Po wieków wiek strzeleckie oko, dłoń To straż, to tarcz, to dla Ojczyzny broń. Utworzono również „Radę Honorową Zjednoczenia” składającą się z 22 członków z prezesem honorowym dr. Zygmuntem Głowackim na czele. Zjazd połączono z przypadającym wówczas jubileuszem 675-lecia powstania bractwa poznańskiego. Pamiątką po tym Zjeździe jest Księga Jubileuszowa (1253 –1928) Bractwa Kurkowego w Poznaniu, w której zamieszczono spisy osobowe członków wszystkich 122 bractw skupionych w Zjednoczeniu. Fot, nr 6 Na VIII Zjeździe w Inowrocławiu w dniu 23 marca 1930 roku dokonano kolejnych zmian w statucie Zjednoczenia oraz uchwalono regulamin strzelniczy i regulamin dla Rad Honorowych. Wybrano również Główny Zarząd Zjednoczenia składający się z 22 członków. IX Zjazd delegatów odbył się 22 marca 1931 roku w Ostrowie Wlkp. Na Zjeździe dokonano wyboru nowego prezesa Zjednoczenia, a został nim Aleksander Ratajczak z Poznania. 9 sierpnia 1931 roku zorganizowano w ramach Zjednoczenia Okręg Bałtycki. X Zjazd odbył się ponownie w Poznaniu. Wskutek śmierci prezesa Aleksandra Ratajczaka, prezesem wybrano jednogłośnie dotychczasowego wiceprezesa Stanisława Maciejewskiego. Na zjeździe tym do składu Zjednoczenia przyjęto Bractwo Warszawskie. W Poznaniu odbył się także XI Zjazd delegatów. Zwołano go na dzień 2 kwietnia 1933 roku, a XII Zjazd, który odbył się również w Poznaniu, na 8 kwietnia 1934 roku. Przyjęto na nim do Zjednoczenia Związek Towarzystw Strzeleckich we Francji. Zaakceptowano także bardzo ważną dla bractw umowę z Zakładem Ubezpieczeń na życie. Na XIII Zjeździe, także w Poznaniu, który odbył się 14 kwietnia 1935 roku dokonano ponownego wyboru Zarządu Zjednoczenia, a prezesem ponownie został Stanisław Maciejewski. Fot. Nr 7 Na Zjeździe z inicjatywy brata Karola Koźlika z Katowic postanowiono wydać księgę pamiątkową. Kolejny, już XIV, Zjazd odbył się również w Poznaniu dnia 5 kwietnia 1936 roku. Niezależnie od zjazdów Zjednoczenia odbywały się również i jego Kongresy. Pierwszy odbył się jednocześnie z II Zjazdem delegatów w Poznaniu. Ostatni – piąty – w dwudziestoleciu międzywojennym miał miejsce w 1936 roku w Gdyni. Mimo znacznych odległości miast – siedzib bractw strzeleckich od Gdyni w siedzibie Komisariatu Rządu stawiło się 856 braci reprezentujących 89 bractw, a nad ich głowami powiewały 63 sztandary. Symbolicznym wymiarem tego Kongresu były zaślubiny Bałtyku. W latach trzydziestych XX wieku ukształtowały się struktury okręgowe. W Zjednoczeniu skupionych było 132 bractw, a w 11 okręgach. Liczyły one ok. 8000 członków. Liczba ta do ostatniego przedwojennego Kongresu Zjednoczenia wzrosła do 156 bractw. Rocznik Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej na 1937 rok wymienia je wszystkie, podając jednocześnie składy zarządów. Znajdujemy tu również dwa bractwa z powiatu działdowskiego, założone w 1884 roku i reaktywowane w 1921 roku KBS w Lidzbarku oraz powstałe w 1928 roku KBS w Działdowie. Zarząd Zjednoczenia KBS RP pod koniec lat trzydziestych XX wieku liczył 13 osób, a oto jego skład: - Prezes –Stanisław Maciejewski - Honorowy prezes –dr Zygmunt Głowacki - Wiceprezes –Leon Rost - Sekretarz –J. Bukowski - Zastępca sekretarza –P. Michałowicz - Skarbnik –Stefan Marweg - Strzelmistrz –Tadeusz Jaruszewski - Radni –Józef Biechowiak – Bydgoszcz –Karol Koźlik – Katowice –W. Mikołajczyk – Gdynia –J. Groblewski – Inowrocław –Franciszek Szczur – Chorzów –Stanisław Dużewski – Poznań Prezesami 11 okręgów byli: –Okręg Bałtycki –Bolesław Zdrodowski – Kościerzyna –Okręg Bydgoski –Kazimierz Kujawski – Bydgoszcz –Okręg Krakowski –dr L. Schneider – Kraków –Okręg Leszczyński –dr S. Polewski – Leszno –Okręg Lwowski –Jan Sudhoff – Lwów –Okręg Ostrowski –Roman Kubicki – Ostrów Wlkp. –Okręg Pomorski –Jan Kopczyński – Toruń –Okręg Poznański –Władysław Poznański – Poznań –Okręg Śląski –dr Józef Reszka – Katowice –Okręg Szamotulski –Bolesław Bogacki – Szamotuły –Okręg Warszawski –gen. inż. J. Wroczyński – Warszawa Zarówno wybuch II wojny światowej, okupacja hitlerowska, jak również lata PRL-u całkowicie zahamowały działalność bractw strzeleckich. Źródła podają, że powojenne represje przetrwało tylko Towarzystwo Strzeleckie – Bractwo Kurkowe w Krakowie. Po 1 września 1939 roku okupanci rozpoczęli eksterminację polskich patriotów. Dotyczyła ona również braci kurkowych. Na dawnych terenach zaboru pruskiego, czyli Pomorzu, Wielkopolsce i Śląsku, do końca 1939 roku rozstrzeliwano tzw. „zakładników”, czyli polskich patriotów, uczestników walk wyzwoleńczych. Wielu spośród nich było członkami bractw kurkowych. Straty były ogromne. Po roku 1945 członkowie przedwojennych bractw zaczęli wznawiać działalność, ale okazało się to niemożliwe. Największą przeszkodą była działalność strzelecka, bowiem bractwom zabroniono posiadania broni palnej. Bractwa kurkowe uznano wręcz za przeżytek oraz za „wroga ludu”. W latach 1949 – 51 przeprowadzona została planowa likwidacja odrodzonych bractw, a ich majątek po przejęciu przez Skarb Państwa trafił w użytkowanie Ligi Przyjaciół Żołnierza. Po zmianach ustrojowych w 1989 roku oraz w oparciu o Prawo o Stowarzyszeniach zaczęły odradzać się rozwiązane w czasach PRL-u bractwa.8 listopada 1991 roku reaktywowały one Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczpospolitej Polskiej. W Poznaniu odbył się wówczas pierwszy po II wojnie światowej VI Kongres Delegatów Bractw Kurkowych. Uchwalono nowy statut i określono program działania Zjednoczenia, zachowano też wiele tradycyjnych elementów przedwojennego Zjednoczenia, w tym hymn śpiewany na melodię Marsza strzelców z 1863 roku. Pierwszym po wojnie Prezesem został dr Tadeusz Adam Jakubiak. Jego zastępcami zostali Zdzisław Maj z Krakowa i Ireneusz Dobrowolski z Bytomia. W pierwszym powojennym Kongresie uczestniczyli delegaci z Krakowa, Bytomia, Kórnika, Kalisza, Kościana, Pogorzeli i Śremu. Podczas inauguracyjnego strzelania pierwszym królem odrodzonego Zjednoczenia został brat Roman Rybacki z Rawicza. Fot. Nr 8 W trakcie kadencji odbyły się doroczne zjazdy delegatów: w 1992 roku w Bytomiu i w 1993 roku w Śmiglu. W październiku 1994 roku kolejny VII Kongres odbył się w Kórniku. Podjęto tu decyzję o organizacji okręgów oraz wybrano nowe władze Zjednoczenia. W nowym zarządzie nie zmienili się prezes i dwaj wiceprezesi wybrani na poprzednim Kongresie. Nowym Królem Kurkowym Zjednoczenia został brat Zbigniew Leń. Wiosną 1995 roku zwołano Zjazd Delegatów. Odbył się w Stargardzie Gdańskim. Realizując uchwały Kórnickiego Kongresu, Zjazd powołał okręgi: pomorski, poznański, leszczyński, ostrowski, centralny, śląski i krakowski. Te uchwały pozwoliły na zakończenie odtwarzania podstawowych struktur Zjednoczenia. W grudniu 1996 roku zmarł Prezes Zjednoczenia dr Tadeusz Adam Jakubiak. Zarząd oraz nowego prezesa wybrano 13 września 1997 roku na VIII Kongresie Zjednoczenia w Krakowie. Został nim Andrzej Wegner z Tucholi. Wiceprezesami zostali Mieczysław Krystkowiak i Krzysztof Barcz. Dotychczasowy wiceprezes – Zdzisław Maj z Krakowa – w uznaniu zasług dla ruchu brackiego został Honorowym Prezesem Zjednoczenia, natomiast na strzelnicy tytuł Króla Kurkowego Zjednoczenia wywalczył Stanisław Osiewicz z Borku Wlkp. Kolejne zjazdy delegatów odbywały się w Marszewie k/Pleszewa w 1998 roku i w Szamotułach w 1999 roku. Tu przyjęto uchwałę o ustanowieniu św. Sebastiana – patrona strzelców –patronem polskich bractw strzeleckich. 27 listopada 1999 roku we Wrocławiu odbył się Nadzwyczajny Zjazd Delegatów, na którym ustanowiono nowy statut organizacji. Kolejny IX Kongres Delegatów Zjednoczenia odbył się w czerwcu 2000 roku. Wybrano nowy zarząd z dotychczasowym prezesem na czele. W skład zarządu weszli również na mocy nowego statutu prezesi okręgów, w tym także nowo powołanego w kwietniu 2000 roku Okręgu Bydgoskiego. W dniach 2–3 października 2009 roku odbył się XII Kongres Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP w Lidzbarku. Obchodzono wówczas 70-tą rocznicę pobytu gen. Władysława Andersa w tym mieście. Z tej okazji na budynku MGOK w Lidzbarku została odsłonięta tablica poświęcona jego pamięci. Fot.nr 9 Po II wojnie światowej ruch strzelecki zaczął się odnawiać praktycznie w całej Europie. Na zachodzie Europy dość szybko powstały organizacje, skupiające poszczególne bractwa strzeleckie, czyli okręgi i związki krajowe. W 1995 roku powstała pierwsza organizacja, która przekroczyła granice jednego państwa. Dwaj Holendrzy i jeden Belg powołali do życia Związek Bractw Strzeleckich, który stanowił podstawę do dalszego rozszerzania działalności bractw. W 1962 roku powstało w Eilendorf k/Aachen / d. Akwizgran / towarzystwo, które zaczęło łączyć poszczególne bractwa strzeleckie Belgii, Holandii i Niemiec. To były jednak dopiero początki. 10 października 1971 roku w Antwerpii odbyło się oficjalne zebranie założycielskie. Dalsze kroki to przyjęcie statutu organizacji w Aachen 5 marca 1972 roku oraz rejestracja w Eindhoven 17 wrzesnia 1975 roku. Organizacja przyjęła nazwę Europejskiego Stowarzyszenia Historycznych Bractw Strzeleckich (Europaische Gemeinschaft Historischer Schiitzen – EGS). Od tego czasu co kilka lat organizowane są Europejskie Święta Strzeleckie. Strzelcy z organizacji członkowskich walczą na nich o tytuł Europejskiego Króla Kurkowego. Już w 2000 roku do EGS należeli członkowie z 12 państw skupionych w 2800 bractwach należących do 25 federacji i związków krajowych. Wszystkie te organizacje podzielono na 5 obszarów. Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich RP jest członkiem EGS od wiosny 1992 roku (należy do 5 Regionu EGS) i od tego czasu również Polacy biorą udział w Europejskich Świętach Strzeleckich. Pod koniec sierpnia 2003 roku na XIV Europejskim Spotkaniu Strzelców Historycznych, które odbyły się w Voclabruck (Austria) tytuł Europejskiego Króla Strzelców EGS zdobył Roman Rybacki z Rawicza, który wcześniej był także pierwszym Królem Kurkowym odrodzonego Zjednoczenia KBS RP. Nie był nim do następnego „Święta”, gdyż nieszczęśliwie zginął w wypadku samochodowym. Do 26 sierpnia 2006 roku w EGS panowało„bezkrólewie”. Na XV Europejskim Spotkaniu EGS w Heeswijk (Holandia), które odbyło się właśnie w 2006 roku, tytuł Europejskiego Króla Kurkowego zdobył ponownie Polak – Tadeusz Żyła z KBS w Pszczynie. Polacy działają aktywnie w europejskiej organizacji. W 1998 roku europejskie spotkanie odbyło się w Krakowie, a w listopadzie 2001 roku około 300-osobowa grupa braci i ich rodzin z całej organizacji EGS wzięła udział w pielgrzymce do Ojca św., który przyjął ich na specjalnej audiencji. Podobnie jak wszystkie organizacje strzeleckie, tak i Europejskie Stowarzyszenie Strzelców Historycznych posiada swoje atrybuty tj. oznakę EGS oraz sztandar. Oznaka EGS przedstawia pieczęć zwaną „Akwizgrańską Pieczęcią Matki Boskiej” znaną również pod nazwą „młodszej pieczęci Karola Wielkiego” z lat 1327–28. Była to pieczęć królewskiego rodu w Akwizgranie. Na oznace pieczęć w czarnym kolorze na złotym tle otoczona jest 12 gwiazdami na heraldycznym błękicie, czyli symbolu Wspólnoty. Złotą pieczęć na łańcuchu dla Prezydenta EGS przekazał w 1975 roku nadburmistrz Aachen. Fot. Nr 10